مهاجرت
مهاجرت که عبارت از کوچ کردن از محیط کشور مادر و جغرافیای بومی و اقامت در جغرافیا و کشور جدید می باشد، یک رسم طبیعی میان افراد بشر است. مهاجرت گاهی اوقات ناشی از اجبار و رانده شدن ساکنان به دلایلِ مختلف، مثل؛ شرایط نامساعد اقلیمی، حوادثِ طبیعی یا به دلیل نقض یا نادیده گرفتن نیازمندی های بشری از سوی دولت ها، مثل؛ بیکاری، فقر، کمبود غذا، بیماری، اختلافات سیاسی، نبود امنیت، زورگویی و ارعاب، تصفیۀ نژادی یا قومی، جنگ و حتا قتلعام صورت می گیرد. در برخی موارد مهاجرت اختیاری است که عوامل جذب کننده باعث می شوند، تا مهاجران به خاطر دستیابی به شرایط بهتر زندگی، مثل؛ تعلیم و تربیه بهتر، درآمد اقتصادی خوبتر، مسکن عالی، خدمات صحی خوبتر، آزادی های مدنی و سیاسی دلخواه، به مهاجرت روی آورند. مهاجرت ها هم به صورت رسمی و هم به شکل قاچاقی صورت می گیرد؛ امروزه بیشترین آمار مهاجرت ها از شرق به غرب است که هم فرار مغزها را در پی دارد و هم نیروی بشری ارزان به آن طرف به سرعت غیر قابل تصور در حال انتقال اند. روندی که زمانی از غرب به طرف شرق جریان داشت؛ اما اختلافات نژادی و فرهنگی چالش های جدی را فرا راه مهاجرین قرار می دهد که برخی اوقات منجر به آسیب های جدی علیه مهاجرین می گردد. اکثریت مهاجران در کشورهای دیگر به شغل های پیشِ پا افتاده، چون؛ زراعت، ساختمان، هوتل داری و رستورانت داری، مراقبت و پرستاری از سالمندان، نظافت و پیش خدمتی منازل مشغول شده؛ یا اینکه با دستمزد های ناچیز به کارهای ثقیل و دشوار وادار می شوند و در برخی موارد امکان دارد تا به کار های سیاه و غیر قانونی گماشته شوند.
در موارد شدیدتر حتا ممکن است به مشکلاتی، چون؛ استثمار و بدررفتاری مواجه به اعمال خشنِ حاشیه نشینی، سوء استفادۀ جنسی و حرکت های نژادپرستانه نیز گردند. نزدیک به نیم قرن است که افغانستان بالاترین میزان مهاجرت اتباع خود به سایر کشورها را دارد؛ لذا مطالعه و ارزیابی علل و عوامل مهاجرت و پیامد های آن در کشورهای مبدأ و مقصد اهمیت خاص داشته؛ دولت و نهاد علاقه مند بین المللی را کمک میکند، تا با تشخیص عوامل، میزان و تأثیرات مهاجرت مردم افغانستان سیاست های انسانی و حقوقی خود را مطابق آن عیار نمایند.